تأثیر خواب شب در سلامتی؛ آیا خواب خوب موجب بهبود سلامت بدن می‌شود؟

خوابیدن یکی از فعالیت‌های مهم در برنامه روزانه همه انسان‌ها است. خواب یکی از قدرتمندترین ابزارها برای تقویت سلامت جسم انسان محسوب می‌شود. تأثیر خواب شب در سلامتی بسیار زیاد است تا حدی که می‌توان گفت خواب شبانه‌ی خوب و باکیفیت برای سلامت روحی و جسمی بسیار ضروری و حیاتی می‌باشد. درباره‌ی تأثیر خواب در شب در سلامتی باید گفت که خواب خوب شبانه موجب واکنش ایمنی بهتر و افزایش عمر افراد می‌شود. خواب کم شبانه می‌تواند موجب بروز مشکلاتی از جمله بی‌خوابی، کسل بودن، بد‌خلقی، استرس، افسردگی و فشار خون بالا در طول روز می‌شود.

در فرآیند خواب شبانه زمان خواب و کیفیت خواب از اهمیت بالایی برخوردار هستند و هر دوی آن‌ها بر سلامتی انسان مؤثر می‌باشند. از نظر پزشکان تأثیر خواب شب در سلامتی به اندازه‌ی ورزش و رعایت رژیم غذایی متعادل مهم است. حتی باید گفت که خواب کافی موجب تاثیرات بهتر ورزش بر بدن نیز خواهد شد. در ادامه با مجموعه‌ی فنر فشاری ورزشی همراه باشید تا راجب ارتباط خواب شب در سلامتی و بهترین ساعات خواب شبانه اطلاعات بیشتری کسب نمایید.

بهترین ساعات خواب شبانه

اهمیت خواب به ترمیم بدن در هنگام خواب برمی‌گردد. خواب شبانه به بدن کمک می‌کند تا در طی ساعت‌هایی که در خواب عمیق هستیم به مبارزه با بیماری، ترمیم زخم‌ها و درمان استرس‌های روزمره بپردازد. تأثیر خواب شب در سلامتی آن قدر مهم است که اهمیت ندادن به آن می‌تواند موجب بروز انواع بیماری‌های روانی و جسمی در بدن شود. خوابیدن در بهترین ساعات خواب شبانه می‌تواند در بهبود تمرکز، بهره‌وری و توانایی انسان در طول روز مؤثر باشد.

تقریباً همه انسان‌ها در طول یک شبانه روز به 7 الی 9 ساعت خواب با کیفیت نیاز دارند. البته این زمان بسته به توان جسمی هر فرد متفاوت است. تعیین یک ساعت مشخص برای خواب و بیداری در تأثیر خواب شب در سلامتی اهمیت بالایی دارد. خواب و بیداری در یک ساعت مشخص و روتین می‌تواند موجب تنظیم چرخه‌ی خواب، کاهش احساس عصبانیت، کاهش سطح التهاب بدن، کاهش وزن، بهبود حافظه و تقویت سیستم ایمنی بدن شود. در ادامه به بررسی ساعات مختلف خوابیدن پرداخته‌ایم:

• خوابیدن در ساعت ۹ الی ۱۱ شب زمانی مناسب برای از بین بردن مواد سمی و غیر ضروری در بدن است. این کار توسط آنتی اکسیدان های موجود در هنگام خواب انجام می‌شود.
• تأثیر خواب شب در سلامتی در بین ساعات ۱۱ تا ۱ شب بسیار زیاد است. بدن در این زمان عملیات از بین بردن مواد سمی در کبد را انجام می‌دهد.
• خوابیدن در ساعت ۱ تا ۳ نیمه شب موجب سم زدایی در کیسه صفرا می‌شود.
• تأثیر خواب در شب روی سلامتی در بین ساعت ۳ تا ۵ صبح از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا بدن در این زمان مواد سمی در ریه را از بین می‌برد. یکی از دلایل سرفه شبانه در این زمان، همین امر است.
• بعد از گذر از ساعت نیمه شب تا 4 صبح بدن عملیات خون‌سازی را انجام می‌دهد که در تأثیر خواب شب در سلامتی بسیار مهم است.

بهتر است به این امر توجه داشته باشید که زمان خوابیدن و بیدار شدن بسیار مهم است، زیرا دیر خوابیدن و دیر بلند شدن از خواب، موجب می‌شود تا مواد سمی از بدن خارج نشوند و این امر در کاهش سلامتی و کارایی در طول روز بسیار تأثیر گذار است.

چند تأثیر مهم خواب شب در سلامتی

تأثیرات خواب شب در سلامتی که دانستن آن موجب می‌شود تا دیگر نسبت به خواب شبانه بی اهمیت نباشید، عبارتند از:
۱- تقویت سیستم ایمنی بدن
مطالعات زیادی نشان داده‌اند که تأثیر خواب شب در سلامتی موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود.

۲- تقویت حافظه
خواب و استراحت کافی در شب بر عملکرد مغزی و تقویت حافظه مؤثر است. همچنین، خواب کافی در میزان توانایی یادگیری افراد تأثیر می‌گذارد.
۳- تقویت احساسات
خواب برای سلامتی جسمی و روحی تمام افراد ضروری است. ارتباط مستقیمی بین اختلالات خواب و بیماری‌های روحی مثل افسردگی، استرس و… وجود دارد.

۴- آزاد سازی و پاک کردن ذهن شما
تأثیر خواب شب در سلامتی برای احیای مغز بسیار مهم و ضروری است. در طول خواب شبانه اتصالات و ارتباطات مغز توسعه بیشتری پیدا کرده و ترشح انتقال دهنده‌های عصبی آرامش‌بخش چند برابر خواهد شد.

۵- تأثیر خواب شب در تنظیم قند خون

بی خوابی و نخوابیدن در طول شب می‌تواند باعث ایجاد مقاومت به هورمون انسولین شود و این امر قند خون و احتمال ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهد.
۶- کاهش وزن
6 الی 7 ساعت خواب شبانه در کاهش وزن بسیار موثر خواهد بود.
۷- افزایش طول عمر
مطالعات زیادی نشان داده‌اند که افرادی که در طول یک شبانه روزی به اندازه کافی می‌خوابند، طول عمر بیشتری خواهند داشت.

8- کاهش سطح التهاب بدن

در یکی از مطالعات انجام شده، نشان داده شد که ارتباط مستقیمی بین کمبود خواب و بیماری‌های التهابی روده وجود دارد. کم خوابی باعث افزایش بیماری‌های التهابی می‌شود.

9- سلامت قلب

تأثیر خواب شب در سلامتی قلب بسیار زیاد است. هنگام خواب فشار کمتری به قلب وارد می‌شود و سطح کورتیزول خون پایین می‌آید.

10- تأثیر در زیبایی چهره و پوست

محققان می‌گویند تأثیر خواب شب در سلامتی پوست و جذابیت چهره امری انکار ناپذیر است. خواب موجب افزایش روحیه و سلامت عمومی بدن می‌شود. همچنین کم خوابی موجب تاثیرات منفی مانند افتادگی پلک‌ها، ورم کردن چشم‌ها، ایجاد یا تشدید حلقه سیاه دور چشم  (Eye Dark Circle)، پریدگی رنگ صورت، افزایش چین و چروک‌های پوست، تشدید خطوط و شیارهای موجود در صورت و عمیق‌تر شدن شیار بین بینی و گوشه لب‌ها می‌شود. تمامی این تاثیرات در زیبایی چهره اهمیت بسیاری دارند.

11- بهبود زندگی جنسی

طولانی‌تر بودن زمان خواب شبانه، باعث افزایش میل جنسی در زن و مرد می‌شود. در کل هر یک ساعت خواب بیشتر، موجب افزایش احتمال برقراری رابطه‌ی جنسی در روز بعد را تا ۱۴ درصد می‌شود.

داشتن خواب راحت

برای این که از تأثیر خواب شب در سلامتی بی بهره نمانید باید یک خواب راحت و خوب داشته باشید. برای داشتن خوابی سالم نکات زیر را رعایت نمایید:

• مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین و گلوکز را در ساعات پایانی روز به حداقل برسانید.
• وعده شام را حداقل سه ساعت قبل از خوابیدن میل نمایید تا معده در هنگام خواب سبک باشد.
• 45 دقیقه قبل از خواب میان وعده‌ای سبک مانند شیر و یا خرما مصرف کنید تا به خواب عمیق‌تری فرو بروید.
• صورت خود را پیش از خواب بشویید.
• برای کاهش خطر ریفلاکس معده و احتمال خرخرکردن، سر خود را بالاتر از سطح بدن نگه دارید.
• تشک تخت‌خواب خود را راحت و استاندارد انتخاب نمایید.
• برای بهروری از تأثیر خواب شب در سلامتی، یک ساعت قبل از خواب از وسائل الکترونیکی مانند گوشی، تلویزیون و… استفاده نکنید.
• در هنگام خواب وسایل الکترونیکی مختلف را با خود به اتاق خواب نبرید.
• دمای اتاق خواب باید متعادل باشد؛ نه خیلی سرد و نه خیلی گرم.
• برای خوابیدن و بیدارشدن زمان مشخصی داشته باشید.

میزان خواب متناسب با هر سن

اگر می‌خواهید تا تأثیر خواب شب در سلامتی شما مفید و مؤثر باشد باید بر اساس سن و نیاز بدن خود شبانه روز ساعاتی را به خواب عمیق و کافی فرو روید. میزان خواب مناسب برای هر سن در جدول زیر بیان شده است:

چرخه‌ی خواب طبیعی

دو حالت چرخه خواب طبیعی در هر فرد؛ خواب با حرکات سریع چشم (REM) و خواب بدون حرکات سریع چشم (NREM) است. چرخه‌ی خواب یک مکانیسم طبیعی در انسان‌ها است که به عواملی مانند نور، رفتارهای شخصی، سبک زندگی، الگوهای امواج مغزی و ژنتیک فرد بستگی دارد. در طول شب بدن باید تقریباً چهار الی پنج دوره بین دو حالت چرخه خواب تغییر وضعیت دهد. باید بعد از گذر کامل این چرخه‌ها از خواب بیدار شوید. بیدار شدن در مراحل عمیق خواب موجب خستگی و هوشیاری کم در زمان بیداری می‌شود. بهتر است هر فرد برای بهره مندی درست از تأثیر خواب شب در سلامتی، چرخه خواب خود و میزان خواب کافی براساس بدن خود را تعیین کند.

جمع بندی

ما در این مقاله به بررسی تأثیر خواب شب در سلامتی پرداخته ایم. همانطور که گفته شد خوابیدن به میزان کافی و در زمان درست در سبک زندگی و سلامت کلی بدن تاثیرات مثبت بسیاری دارد. بنابراین، از کم خوابی و بد خوابی خودداری نمایید. زیرا کم خوابی شما را در طول روز کسل، مریض و خسته جلوه خواهد داد. از این که تا پایان این مقاله با ما همراه بودید، کمال تشکر را داریم.